تحلیل جامع سقوط قیمت نفت به پایینترین سطح از فوریه ۲۰۲۱ و تأثیر تعرفههای ترامپ
مقدمه: بحران قیمت نفت در پی تشدید جنگ تجاری
اجرای تعرفههای گمرکی آمریکا از روز چهارشنبه (۲۰ فروردین) قیمت نفت را به پایینترین حد از فوریه ۲۰۲۱ رساند.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی عصرنفت
به نقل از رویترز، نگرانیهای احتمالی درباره کاهش تقاضا ناشی از تشدید جنگ تعرفهای آمریکا و چین، دو اقتصاد بزرگ جهان و چشمانداز افزایش عرضه، قیمت نفت در معاملههای روز چهارشنبه (۲۰ فروردین) را برای پنجمین روز کاهش داد و به پایینترین حد از فوریه ۲۰۲۱ رساند.
قیمت نفت خام شاخص برنت تا ساعت ۶ و ۵۵ دقیقه به وقت گرینویچ با یک دلار و ۳۹ سنت یا ۲.۲۱ درصد افت به ۶۱ دلار و ۴۳ سنت برای هر بشکه رسید.
در همین حال نفت خام شاخص دابلیوتیآی آمریکا با ۱.۵۰ دلار یا ۲.۵۲ درصد کاهش به ۵۸ دلار و ۸ سنت به ازای هر بشکه دادوستد شد. هر دو شاخص نفتی پیش از جبران زیانها، ۴ درصد از دست دادند.
شاخصهای برنت و دابلیوتیآی آمریکا از زمان اعلام تعرفههای گمرکی گسترده بر واردات از سوی دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، طی پنج جلسه معاملاتی سقوط کردهاند و نگرانیها درباره کند شدن رشد اقتصادی ناشی از جنگ تجاری جهانی و بهدنبال آن کاهش تقاضای سوخت هم ایجاد شده است.
سرمایهگذاران اکنون بهطور فزایندهای نگران کاهش تقاضای نفت خام و ظرفیت مازاد عرضه نفت در بازارهای جهانی هستند.
تعرفههای ۱۰۴ درصدی ترامپ بر چین از روز چهارشنبه آغاز شد و پس از اینکه پکن نتوانست تعرفههای تلافیجویانه بر کالاهای آمریکایی را تا مهلت ظهر سهشنبه تعیین شده ازسوی ترامپ لغو کند، ۵۰ درصد بیشتر به تعرفهها اضافه کرد.
پس از تهدید ترامپ به اعمال تعرفه ۵۰ درصدی اضافه بر کالاهای چینی، در صورتی که این کشور مالیات تلافیجویانه ۳۴ درصدی خود را لغو نکند، پکن متعهد شد در برابر آنچه آن را باجخواهی ایالات متحده خواند، سر خم نکند.
یه لین، معاون بازارهای کالاهای نفتی در مؤسسه ریستاد انرژی گفت: تلافی تهاجمی چین شانس یک معامله سریع بین دو اقتصاد بزرگ جهان را کاهش میدهد و سبب افزایش ترس از رکود اقتصادی در سراسر جهان میشود.
وی اظهار کرد: افزایش روزانه ۵۰ تا ۱۰۰ هزار بشکهای تقاضای نفت چین در صورت تداوم طولانیمدت جنگ تجاری در خطر است، با این حال، محرکی قویتر برای تقویت مصرف داخلی میتواند زیانها را کاهش دهد.
بازارهای جهانی نفت شاهد یکی از شدیدترین روندهای نزولی اخیر بودهاند، بهطوری که قیمت نفت خام برای پنجمین روز متوالی کاهش یافته و به پایینترین سطح از فوریه ۲۰۲۱ رسیده است. این سقوط آزاد قیمت نفت عمدتاً در پی اجرای تعرفههای جدید تجاری دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، علیه چین و سایر کشورها رخ داده است. در این تحلیل جامع، به بررسی عمیق عوامل این روند نزولی، پیامدهای آن برای اقتصاد جهانی و چشمانداز آینده بازار نفت میپردازیم.
جزئیات کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی
افزایش نگرانیها از رشد اقتصادی جهان ناشی از جنگ تعرفهای و اثر آن بر تقاضای جهانی نفت سبب شد قیمت جهانی نفت امروز امروز به حدود 60 دلار در هر بشکه سقوط کند.
پس از عملی شدن تعرفههای متقابل دونالد ترامپ، از جمله عوارض 104 درصدی بر کالاهای چینی و تشدید جنگهای تجاری در جهان، قیمت نفت روز چهارشنبه برای پنجمین روز متوالی کاهش یافت و به پایینترین سطح خود از فوریه 2021 رسید.
براساس گزارشی از رویترز، معاملات آتی نفت برنت تا ساعت 2:19 دقیقه عصر به وقت تهران با کاهش 2.10 دلاری (3.34 درصدی) به 60.72 دلار در هر بشکه رسید، در حالیکه نفت وست تگزاس اینترمدیت با کاهش 2.04 دلاری (3.42 درصدی) به 57.54 دلار رسید. هر دوی این شاخصها پیش از جبران بخشی از زیان خود تا 4 درصد سقوط کردند.
شاخصهای برنت و وست تگزاس در طول پنج جلسه معاملاتی پس از آنکه دونالد ترامپ تعرفههای گستردهای را بر عمده واردات کشور اعلام کرد، با کاهش شدید مواجه شدند، چراکه این اقدام او نگرانیها درباره آسیب به رشد اقتصادی و کاهش تقاضای سوخت را برانگیخته است.
به گفته اشلی کلتی، تحلیلگر بانک سرمایه گذاری پانمور گوردون، برخی از تحلیلگران آمریکایی استدلال میکنند که کاخ سفید میخواهد قیمت نفت را به نزدیک 50 دلار برساند، چراکه دولت معتقد است که صنعت نفت و گاز آمریکا میتواند از این دوره اختلال جان سالم بدر ببرد؛ اما این هدفی متوهمانه است که تولید آمریکا را تعطیل میکند و در را برای اوپک باز میکند تا موقعیت خود را به عنوان تولید کننده تنظیم کننده بازار پس بگیرد.

تعرفههای 104 درصدی ترامپ بر چین از روز چهارشنبه اجرایی شد؛ تعرفههایی که پس از خودداری پکن از لغو تعرفههای تلافیجویانه بر کالاهای آمریکایی، ۵۰ درصد افزایش یافت. انتظار میرود کشورهای اتحادیه اروپا نیز روز چهارشنبه اولین اقدامات تلافی جویانه علیه ترامپ را اعلام کنند و به چین و کانادا بپیوندند.
پس از تهدید ترامپ به اعمال تعرفه 50 درصدی اضافی بر کالاهای چینی، در صورتی که این کشور تعرفه تلافی جویانه 34 درصدی خود را لغو نکند، پکن متعهد شد که در برابر آنچه که آن را باج خواهی ایالات متحده خواند سر فرود نیاورد.
تصمیم اوپک پلاس برای افزایش تولید از ماه می به میزان ۴۱۱ هزار بشکه در روز، که هفته گذشته اعلام شد، به افت قیمت نفت دامن زد؛ اقدامی که به گفته تحلیلگران احتمالا بازار را وارد وضعیت مازاد عرضه خواهد کرد.
گلدمن ساکس پیشبینی خود از شاخص برنت و وست تگزاس تا پایان 2025 را به 62 دلار و 58 دلار در هر بشکه رسانده است، در حالیکه انتظار دارد این شاخصها تا پایان سال 2026 به ترتیب به 55 دلار و 51 دلار در هر بشکه برسند.
عملکرد شاخصهای اصلی نفت
- نفت خام برنت: با کاهش ۲.۱۰ دلاری (معادل ۳.۳۴٪) به ۶۰.۷۲ دلار در هر بشکه رسید
- نفت خام WTI: با افت ۲.۰۴ دلاری (معادل ۳.۴۲٪) به ۵۷.۵۴ دلار در هر بشکه سقوط کرد
- حداکثر کاهش در طول روز: هر دو شاخص در معاملات اولیه تا ۴٪ کاهش را تجربه کردند
- نفت ESPO روسیه: برای اولین بار به زیر سقف قیمتی ۶۰ دلار تعیین شده توسط غرب رسید
روند تاریخی قیمتها
این کاهش قیمت، پایینترین سطح قیمت نفت از فوریه ۲۰۲۱ محسوب میشود. برای درک بهتر این روند:
- قیمت نفت برنت در فوریه ۲۰۲۱ حدود ۶۳ دلار بود
- در ژوئن ۲۰۲۲ به اوج ۱۲۳ دلار در هر بشکه رسید
- از آن زمان تاکنون روند نزولی داشته است
عامل اصلی: تعرفههای تجاری ترامپ و تشدید جنگ تجاری
جزئیات تعرفههای جدید
- نرخ تعرفه: ۱۰۴٪ بر کالاهای چینی
- زمان اجرا: از ساعت ۱۲:۰۱ نیمهشب چهارشنبه به وقت شرقی آمریکا
- پسزمینه: در پاسخ به خودداری چین از لغو تعرفههای تلافیجویانه ۳۴ درصدی خود بر کالاهای آمریکایی
واکنشهای بینالمللی
- چین: اعلام کرده تسلیم «باجخواهی» آمریکا نخواهد شد
- اتحادیه اروپا: در حال بررسی اقدامات تلافیجویانه است
- کانادا: احتمال پیوستن به ائتلاف ضد تعرفههای آمریکا
تأثیرات اقتصادی کاهش قیمت نفت
بر اقتصاد جهانی
- افزایش نگرانیها درباره رکود جهانی
- کاهش رشد اقتصادی پیشبینی شده
- کاهش تقاضا برای سوخت و محصولات نفتی
بر تولیدکنندگان نفت
- فشار بر درآمدهای نفتی کشورهای صادرکننده
- کاهش سودآوری شرکتهای نفتی
- احتمال کاهش سرمایهگذاری در اکتشاف و تولید
بر مصرفکنندگان و صنایع
- کاهش هزینههای انرژی برای صنایع انرژیبر
- امکان کاهش قیمت محصولات پتروشیمی
- تأثیر مثبت بر هزینههای حملونقل
تحلیل تخصصی از بازار نفت
نظرات تحلیلگران
اشلی کِلتـی، تحلیلگر Panmure Liberum:
- برخی تحلیلگران آمریکایی معتقدند کاخ سفید هدف قیمتی ۵۰ دلار را دنبال میکند
- این استراتژی ممکن است به صنعت نفت و گاز ایالات متحده آسیب بزند
- فرصتی برای اوپک ایجاد میکند تا دوباره نقش تعیینکننده در بازار داشته باشد
یه لین، معاون Rystad Energy:
- ادامه جنگ تجاری میتواند رشد تقاضای نفت چین را ۵۰-۱۰۰ هزار بشکه در روز کاهش دهد
- بستههای محرک اقتصادی ممکن است بخشی از این کاهش را جبران کنند
عوامل دیگر مؤثر بر قیمت نفت
افزایش عرضه توسط اوپکپلاس
- تصمیم به افزایش تولید در ماه مه به میزان ۴۱۱ هزار بشکه در روز
- حرکت بازار به سمت مازاد عرضه
- تأثیر روانی این تصمیم بر قیمتها
پیشبینیهای بانکهای بزرگ
گلدمن ساکس:
- پیشبینی قیمت نفت برنت تا دسامبر ۲۰۲۵: ۶۲ دلار
- پیشبینی قیمت WTI تا دسامبر ۲۰۲۵: ۵۸ دلار
- پیشبینی کاهش بیشتر تا دسامبر ۲۰۲۶ به ۵۵ و ۵۱ دلار به ترتیب
نشانههای مثبت تقاضا
- کاهش ۱.۱ میلیون بشکهای ذخایر نفت خام آمریکا (برخلاف پیشبینی افزایش ۱.۴ میلیون بشکهای)
- انتظار برای انتشار گزارش رسمی EIA
پیامدهای ژئوپلیتیک کاهش قیمت نفت
تأثیر بر روابط آمریکا و چین
- کاهش احتمال توافق سریع تجاری
- افزایش تنشهای بین دو اقتصاد بزرگ جهان
- تأثیر بر زنجیره تأمین جهانی
نقش اوپک و متحدان
- فرصت برای بازگشت نفوذ اوپک در بازار
- چالشهای تولیدکنندگان سنتی نفت
- تأثیر بر اقتصاد کشورهای عضو اوپک
تأثیر بر روسیه
- کاهش درآمدهای نفتی در شرایط تحریم
- فشار بیشتر بر اقتصاد روسیه
- چالش در حفظ سطح تولید
چشمانداز آینده بازار نفت
نفت برنت به ۶۰ دلار سقوط کرد
قیمت نفت در معاملات روز چهارشنبه بازار آسیا، به دلیل نگرانی از تشدید جنگ تجاری میان آمریکا و چین و دورنمای افزایش عرضه، به پایینترین حد خود در بیش از چهار سال گذشته سقوط کرد.
بهای معاملات نفت برنت با ۲ دلار و ۳۸ سنت معادل ۳.۷۹ درصد، به ۶۰ دلار و ۴۴ سنت در هر بشکه رسید. بهای معاملات وست تگزاس اینترمدیت آمریکا با ۲ دلار و ۴۶ سنت معادل ۴.۱۳ درصد کاهش، به ۵۷ دلار و ۱۲ سنت در هر بشکه رسید. هر دو شاخص به پایینترین حد خود از فوریه سال ۲۰۲۱ نزول کردند.
هر دو شاخص نفت برنت و وست تگزاس اینترمدیت از زمان اعلام تعرفههای متقابل دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا روی واردات کالا از دهها کشور که نگرانیها از وقوع جنگ تجاری جهانی را برانگیخت، در بیش از پنج روز معامله گذشته، نزول کردهاند.
پس از اینکه پکن حاضر نشد تعرفههای تلافیجویانه علیه واردات کالاهای آمریکایی را حذف کند، ترامپ فرمان افزایش ۵۰ درصدی تعرفهها برای چین را امضا کرد و تعرفههای ۱۰۴ درصدی ترامپ روی واردات از چین، از روز چهارشنبه اجرایی شد.
پس از اینکه ترامپ تهدید کرد اگر چین تعرفه ۳۴ درصدی روی کالاهای آمریکایی را لغو نکند، ۵۰ درصد تعرفه اضافی وضع خواهد کرد، پکن وعده داد تسلیم اخاذی آمریکا نخواهد شد.
یی لین، نائب رئیس بازارهای کالای نفت شرکت «ریستاد انرژی» گفت: تلافی تهاجمی چین، احتمال توافق سریع میان دو اقتصاد بزرگ جهان را از بین میبرد و باعث افزایش نگرانی از رکود اقتصادی در سراسر جهان میشود. اگر جنگ تجاری طولانی شود، رشد تقاضای نفتی چین به میزان ۵۰ تا ۱۰۰ هزار بشکه در روز ممکن است به خطر بیفتد.
عامل دیگری که افت قیمت نفت را تشدید کرده، تصمیم اوپک پلاس برای افزایش تولید به میزان ۴۱۱ هزار بشکه در روز در ماه مه است. تحلیلگران میگویند این اقدام، بازار را احتمالا به وضعیت مازاد میکشاند.
بانک آمریکایی گلدمن ساکس اکنون انتظار دارد تا دسامبر سال ۲۰۲۵، قیمت هر بشکه نفت برنت به ۶۲ دلار و وست تگزاس اینترمدیت به ۵۸ دلار برسد و قیمتها تا دسامبر سال ۲۰۲۶، به ترتیب به ۵۵ دلار و ۵۱ دلار کاهش پیدا کند.
بر اساس گزارش رویترز، با ریزش قیمت نفت، گرید نفتی اسپوی روسیه، دوشنبه هفته جاری، به زیر ۶۰ دلار در هر بشکه که سقف قیمت گروه هفت برای فروش نفت روسیه است، نزول کرد.
طبق گزارش موسسه امریکن پترولیوم، ذخایر نفت آمریکا در هفته منتهی به چهارم آوریل، به میزان ۱.۱ میلیون بشکه کاهش یافت. آمار رسمی ذخایر نفت و سوخت آمریکا، بعدازظهر روز جاری، از سوی اداره اطلاعات انرژی آمریکا منتشر میشود
سناریوهای محتمل
- ادامه جنگ تجاری:
- کاهش بیشتر قیمت نفت
- کاهش رشد اقتصادی جهانی
- کاهش تقاضا برای نفت
- توافق تجاری:
- بازگشت ثبات به بازار
- بهبود قیمت نفت
- افزایش تقاضا
- مداخله اوپکپلاس:
- احتمال کاهش تولید
- حمایت از قیمتها
- بازگشت تعادل به بازار
عوامل کلیدی برای نظارت
- مذاکرات تجاری آمریکا و چین
- تصمیمات اوپکپلاس درباره سطح تولید
- رشد اقتصادی جهانی
- تحولات ژئوپلیتیک در خاورمیانه
تأثیرات بخشی کاهش قیمت نفت
بر صنایع مختلف
- هواپیمایی: کاهش هزینههای سوخت
- پتروشیمی: کاهش قیمت مواد اولیه
- خودروسازی: تأثیر بر تقاضا برای خودروهای برقی
- انرژیهای تجدیدپذیر: کاهش رقابتپذیری نسبی
بر بازارهای مالی
- کاهش سهام شرکتهای نفتی
- افزایش سهام شرکتهای مصرفکننده انرژی
- تأثیر بر شاخصهای بورسی کشورهای صادرکننده نفت
تحلیل فنی بازار نفت
سطوح حمایت و مقاومت
- برنت:
- حمایت بعدی: ۵۸ دلار
- مقاومت: ۶۵ دلار
- WTI:
- حمایت بعدی: ۵۵ دلار
- مقاومت: ۶۰ دلار
اندیکاتورهای فنی
بهای نفت امروز چهارشنبه به دلیل نگرانیهای احتمالی از کاهش تقاضا ناشی از تشدید جنگ تعرفهای میان آمریکا و چین به عنوان دو اقتصاد بزرگ جهان و چشمانداز افزایشی عرضه، به پایینترین حد خود در بیش از چهار سال گذشته رسید.
بهای معاملات آتی «نفت برنت» امروز ۲.۳۸ دلار یا ۳.۷۹ درصد کاهش یافت و به ۶۰.۴۴ دلار در هر بشکه رسید. قیمت نفت خام «وست تگزاس اینترمدیت» آمریکا نیز با ۲.۴۶ دلار یا ۴.۱۳ درصد کاهش به ۵۷.۱۲ دلار در هر بشکه رسید. این کمترین میزان از فوریه ۲۰۲۱ (بهمن ۱۳۹۹) تاکنون بشمار میرود.قیمت نفت
بهای این دو نفت شاخص از زمان به قدرت رسیدن ترامپ در تاریخ ۲۰ ژانویه (یکم بهمن ماه) تاکنون به دلیل نگرانیها از وقوع جنگ تجاری که باعث کاهش رشد اقتصادی و در نتیجه افت تقاضا میشود، سقوط کرده اند.قیمت نفت
تعرفههای ۱۰۴ درصدی ترامپ بر چین که از ساعت ۱۲:۰۱ بامداد روز چهارشنبه به وقت محلی آغاز شد، ۵۰ درصد بیشتر از تعرفههای اعلام شده قبلی بوده و سبب افت بهای نفت گردیده است.قیمت نفت
اعمال تعرفه ۵۰ درصدی اضافی بر کالاهای چینی به دنبال تهدید ترامپ برای لغو تعرفههای تلافی جویانه ۳۴ درصدی پکن وضع گردیده است، همزمان دولت چین نیز اعلام کرده که در برابر «باج خواهی» ایالات متحده، سر فرود نمی آورد.
یه لین معاون بازار کالاهای نفتی در شرکت مشاوره ای «ریستاد انرژی» (Rystad Energy) گفت: «تلافی تهاجمی چین شانس یک توافق سریع بین دو اقتصاد بزرگ جهان را کاهش داده و سبب افزایش نگرانی ها نسبت به رکود اقتصادی در سراسر جهان میشود».
وی افزود: «چنانچه این جنگ تجاری ادامه یابد، تقاضای نفت ۵۰ تا ۱۰۰ هزار بشکه روزانه چین در خطر است».
سقوط بهای نفت به ویژه پس از تصمیم هفته گذشته اوپک پلاس که براساس آن سازمان کشورهای صادرکننده نفت و متحدانش از جمله روسیه اعلام کردند که تولید را از ماه مه (اردیبهشت) ۴۱۱ هزار بشکه در روز افزایش می دهند، بیشتر شده است.
شرکت خدمات مالی و بانکداری گلدمن ساکس پیشبینی میکند که بهای نفت برنت و وست تگزاس اینترمدیت تا ماه دسامبر ۲۰۲۵ (آذر ۱۴۰۴) به ترتیب ۶۲ و ۵۸ دلار در هر بشکه و تا دسامبر ۲۰۲۶ (آذر ۱۴۰۵) به ۵۵ و ۵۱ دلار در هر بشکه کاهش خواهد یافت.قیمت نفت
سهام بازار ایالات متحده بار دیگر سقوط کرد قیمت نفت
خبرگزاری رویترز در پی اعلام تعرفههای ۱۰۴ درصدی دولت ترامپ بر چین نوشت: سهام ایالات متحده دیروز سه شنبه برای چهارمین روز معاملاتی متوالی از زمان اعلام تعرفههای ترامپ در هفته گذشته سقوط کرد و شاخص سهام برتر اس اند پی ۵۰۰ (S&P ۵۰۰) برای اولین بار در تقریبا یک سال گذشته زیر ۵ هزار بسته شد. این شاخص اکنون ۱۸.۹ درصد پایینتر از بالاترین رکورد اخیر خود در ۱۹ فوریه (۳۰ بهمن) است که نزدیک به ۲۰ درصد کاهش را تجربه کرده بود.
بر اساس دادههای موجود، شرکتهای اس ان پی ۵۰۰ از زمان اعلام تعرفههای ترامپ در چهارشنبه هفته گذشته، ۵.۸ تریلیون دلار از ارزش سهام خود را از دست دادهاند که بیشترین زیان روزانه از زمان تشکیل این شرکت ها در دهه ۱۹۵۰ میلادی بشمار می رود.
این در حالی است که بازارهای جهانی پس از به قدرت رسیدن دوباره ترامپ به امید تمایل وی به مذاکره برای برداشته شدن موانع تجاری، افزایش یافته بود.قیمت نفت
- RSI در محدوده اشباع فروش
- میانگینهای متحرک نشاندهنده روند نزولی
- حجم معاملات در حال افزایش
راهکارهای تولیدکنندگان نفت
استراتژیهای ممکن
- کاهش تولید برای حمایت از قیمتها
- تنوع بخشیدن به اقتصاد در کشورهای نفتی
- افزایش کارایی و کاهش هزینههای تولید
نوآوریهای تکنولوژیک
- سرمایهگذاری در فناوریهای کاهش هزینه
- توسعه میدانهای کمهزینه
- استفاده از هوش مصنوعی برای بهینهسازی تولید
نتیجهگیری: آینده نامشخص در پرتو تحولات تجاری
کاهش اخیر قیمت نفت به پایینترین سطح در بیش از چهار سال گذشته، نشاندهنده حساسیت بازار نفت به تحولات تجاری جهانی است. در حالی که تعرفههای جدید ترامپ عامل اصلی این کاهش بودهاند، عوامل دیگری مانند افزایش عرضه اوپکپلاس و نگرانیهای رشد اقتصادی نیز نقش داشتهاند. آینده بازار نفت به شدت به تحولات جنگ تجاری، تصمیمات تولیدکنندگان و وضعیت اقتصاد جهانی وابسته است. در کوتاهمدت، نوسانات قیمتی محتمل به نظر میرسد و ذینفعان بازار باید خود را برای سناریوهای مختلف آماده کنند.







