تحلیل جامع تأثیر تعرفه‌های ترامپ بر صنایع اروپایی و واکنش بازارهای مالی

مقدمه: جنگ تجاری و نگرانی‌های بازار

در هفته‌های اخیر، اظهارات دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا، درباره اعمال تعرفه‌های تجاری گسترده بر کالاهای وارداتی از اروپا، موجی از نگرانی‌ها را در بازارهای مالی ایجاد کرده است. اگرچه صنعت داروسازی به‌صورت موقت از این تعرفه‌ها معاف شده، اما هشدارهای ترامپ درباره تحقیقات احتمالی روی این صنعت و اعمال تعرفه در آینده، باعث نوسانات قابل توجهی در سهام شرکت‌های دارویی و بیوتکنولوژی اروپا شده است.

در این گزارش تحلیلی، به بررسی عمیق تأثیر این سیاست‌ها بر بخش‌های مختلف صنعتی اروپا، واکنش سرمایه‌گذاران و چشم‌انداز آتی بازار می‌پردازیم.

بخش اول: صنعت داروسازی و بیوتکنولوژی اروپا تحت فشار تعرفه‌های احتمالی تعرفه‌های ترامپ

۱. معافیت موقت و هشدارهای ترامپ

صنعت داروسازی اروپا که بخش عمده‌ای از صادرات به آمریکا را تشکیل می‌دهد، در ابتدا از تعرفه‌های پیشنهادی ترامپ معاف شد. با این حال، وی در سخنرانی اخیر خود اشاره کرد که این صنعت ممکن است در آینده تحت تحقیقات ضد انحصار یا تعرفه‌های تنبیهی قرار گیرد. این اظهارات باعث ایجاد نوسان در سهام شرکت‌های بزرگ دارویی شد.

۲. عملکرد شاخص‌های دارویی اروپا تعرفه‌های ترامپ

• شاخص Stoxx Europe 600 Pharmaceuticals & Biotech در روز پنج‌شنبه ۰.۴۷٪ کاهش یافت.
• شرکت‌های بریتانیایی GSK و AstraZeneca به ترتیب ۲.۲٪ و ۱٪ رشد کردند که نشان‌دهنده واکنش متفاوت سرمایه‌گذاران به اخبار بود.
• Novo Nordisk دانمارک، یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان داروهای دیابت، با ۲٪ کاهش مواجه شد که احتمالاً به دلیل وابستگی بالای این شرکت به بازار آمریکاست.

۳. تحلیل آینده صنعت داروسازی تعرفه‌های ترامپ

• در صورت اعمال تعرفه، شرکت‌های اروپایی با افزایش هزینه‌های صادرات مواجه خواهند شد.تعرفه‌های ترامپ
• احتمال تغییر استراتژی شرکت‌ها به سمت تولید محلی در آمریکا یا همکاری با شرکت‌های آمریکایی وجود دارد.تعرفه‌های ترامپ
• تأثیر بلندمدت بر قیمت داروها و کاهش سودآوری شرکت‌های اروپایی محتمل است.تعرفه‌های ترامپ

بخش دوم: رشد سهام شرکت‌های آب و برق اروپا به عنوان دارایی‌های امن تعرفه‌های ترامپ

۱. فرار سرمایه به سمت بخش‌های کم‌ریسک

با افزایش نااطمینانی در بازار، سرمایه‌گذاران به سمت سهام دفاعی مانند شرکت‌های آب و برق (Utilities) حرکت کردند. این شرکت‌ها به دلیل جریان درآمدی پایدار و تقاضای همیشگی، در دوران آشفتگی اقتصادی عملکرد بهتری دارند.

۲. عملکرد برتر شرکت‌های انرژی اروپا

• شاخص Utilities اروپا بیش از ۳٪ رشد کرد.
• شرکت فرانسوی Engie و اسپانیایی Iberdrola هر دو بیش از ۲٪ افزایش سهم داشتند.
• Iberdrola به بالاترین سطح ۵۲ هفته اخیر خود رسید که نشان‌دهنده اعتماد سرمایه‌گذاران به این بخش است.

۳. چرا سهام آب و برق جذاب است؟

• درآمد ثابت از طریق قراردادهای بلندمدت
• کم‌تر تأثیرپذیر از نوسانات تجاری
• سیاست‌های حمایتی دولت‌ها در بخش انرژی پاک

بخش سوم: تأثیر گسترده تعرفه‌ها بر سایر صنایع اروپایی تعرفه‌های ترامپ

۱. خودروسازی: صنعت بعدی تحت تأثیر؟

صنعت خودروسازی اروپا که قبلاً تحت تأثیر تعرفه‌های ترامپ قرار گرفته، ممکن است دوباره در لیست تهدیدها باشد. شرکت‌هایی مانند Volkswagen و BMW در صورت اعمال تعرفه‌های جدید با چالش‌های جدی مواجه خواهند شد.

۲. فناوری و نیمه‌هادی‌ها تعرفه‌های ترامپ

شرکت‌های اروپایی فعال در حوزه فناوری مانند ASML هلند و SAP آلمان نیز ممکن است تحت تأثیر محدودیت‌های تجاری قرار گیرند.

۳. صنایع غذایی و کشاورزی تعرفه‌های ترامپ

صادرات محصولات کشاورزی اروپا به آمریکا (مانند پنیر فرانسوی و شراب ایتالیایی) در صورت اعمال تعرفه‌های جدید کاهش خواهد یافت.

بخش چهارم: چشم‌انداز بازار و پیش‌بینی تحرکات آتی

۱. سناریوهای محتمل

• سناریوی خوش‌بینانه: مذاکرات تجاری جدید و کاهش تنش‌ها
• سناریوی محتاطانه: اعمال تعرفه‌های جزئی و تعدیل بازار
• سناریوی بدبینانه: جنگ تجاری تمام‌عیار و کاهش رشد اقتصادی اروپا

۲. توصیه‌های سرمایه‌گذاری

• کوتاه‌مدت: تمرکز بر سهام دفاعی مانند آب و برق
• میان‌مدت: نظارت بر سیاست‌های تجاری ترامپ
• بلندمدت: تنوع‌بخشی به سبد سهام برای کاهش ریسک

روز چهارشنبه، ترامپ در باغ گل رز کاخ سفید، جایی که ستون‌های آن با پرچم‌های بزرگ آمریکا پوشانده شده بود، حاضر شد و فرمان اجرایی مربوط به این تعرفه‌ها را امضا کرد. او این افزایش مالیاتی را به‌ عنوان ضربه‌ای علیه شیوه‌های ناعادلانه تجاری معرفی کرد و آمریکا را کشوری به تصویر کشید که حتی توسط نزدیک‌ترین متحدانش هم مورد سوءاستفاده قرار گرفته است.

ترامپ خطاب به حضار که شامل کارگران تولیدی، اعضای کابینه و خبرنگاران بودند، گفت: «دهه‌هاست که کشور ما غارت شده، به یغما رفته، مورد تجاوز و چپاول قرار گرفته؛ چه از سوی دشمنان، چه از سوی دوستان. مقامات خارجی شغل‌های ما را دزدیده‌اند. متقلبان خارجی کارخانه‌های ما را ویران و لاشخورهای خارجی رویای زیبای آمریکایی ما را تکه‌تکه کرده‌اند.»

او اعلام کرد که این روز نقطه عطفی در تاریخ آمریکا خواهد بود و پایان حملات وحشیانه‌ای را که این کشور متحمل شده، رقم خواهد زد. او گفت: «روز دوم آوریل ۲۰۲۵، برای همیشه به‌ عنوان روزی که صنعت آمریکا دوباره متولد و روزی که سرنوشت آمریکا باز پس گرفته شد، در یادها خواهد ماند.»تعرفه‌های ترامپ

ترامپ با استناد به «قانون اختیارات اقتصادی بین‌ المللی در شرایط اضطراری» مصوب ۱۹۷۷، اعلام کرد که از پنجم آوریل، تمام کشورهای جهان مشمول تعرفه‌ای ۱۰ درصدی خواهند شد.تعرفه‌های ترامپ

سپس، او از تعرفه‌های شخصی‌ سازی‌ شده برای کشورهایی که بیشترین کسری تجاری را با آمریکا دارند، پرده برداشت. این تعرفه‌ها از نهم آوریل اجرایی خواهند شد.تعرفه‌های ترامپ

ترامپ توضیح داد که تیم او این تعرفه‌ها را طبق نیمی از میزان تعرفه‌هایی که این کشورها از آمریکا دریافت کرده‌اند، محاسبه کرده: «ما تقریبا نیمی از آنچه را که آنها از ما دریافت کرده‌اند، از آنها دریافت خواهیم کرد. این تعرفه‌ها کاملا متقابل نیستند. می‌توانستم این کار را انجام دهم، اما برای بسیاری از کشورها دشوار می‌شد. ما نمی‌خواستیم این کار را بکنیم.»

ترامپ از هاوارد لاتنیک، وزیر بازرگانی خواست که با یک نمودار به روی صحنه بیاید و برخی از تعرفه‌های آینده را توضیح دهد. طبق این نمودار، اتحادیه اروپا مشمول تعرفه‌ای ۲۰ درصدی خواهد شد. چین ۳۴ درصد، ویتنام ۴۶ درصد و تایلند ۳۶ درصد مشمول تعرفه خواهند شد.

نکته قابل توجه در این فهرست اما غیبت مکزیک و کانادا بود. کاخ سفید در این باره توضیح داد که این دو کشور تحت تعرفه‌های تنبیهی جداگانه‌ای قرار خواهند گرفت تا سیاست‌های مرزی ترامپ را رعایت کنند. تمام کالاهایی که تحت توافق تجارت آزاد آمریکا-مکزیک-کانادا قرار نمی‌گیرند، با تعرفه‌ای ۲۵ درصدی مواجه خواهند شد، به‌ جز محصولات انرژی که مشمول تعرفه ۱۰ درصدی خواهند شد.

طرح تعرفه‌ای ترامپ چگونه عمل خواهد کرد؟

ترامپ با صدور این فرمان اجرایی، تعرفه ۱۰ درصدی بر تمامی کالاهای وارداتی از جمله کالاهای متحدانی مانند بریتانیا اعمال می‌کند و همچنین تعرفه‌های متقابل دو رقمی را بر شرکای تجاری خارجی که دولت او آنها را به روش‌های تجاری ناعادلانه متهم کرده، اعمال خواهد کرد.

این بدان معناست که واردکنندگان آمریکایی مسئول پرداخت مالیات ۳۴ درصدی برای تمامی واردات از چین و ۲۰ درصد برای تمامی واردات از کشورهای اتحادیه اروپا خواهند بود.

همچنین، دولت تعرفه ۳۲ درصدی برای واردات از ویتنام و ۲۴ درصدی برای واردات از ژاپن وضع خواهد کرد که براساس فرمولی که میزان مالیات را بر اساس کسری تجاری آمریکا تعیین می‌کند.

چرا ترامپ از کلمه تعرفه‌ها استفاده می‌کند؟

ترامپ کلمه تعرفه را زیباترین کلمه در فرهنگ لغت خوانده است. او و مقامات دولتش استدلال می‌کنند که سیل واردات، صنایع آمریکایی را تهدید کرده و مالیات بر این محصولات شرکت‌ها را تشویق خواهد کرد تا کارخانه‌ها و مراکز تولیدی در آمریکا تاسیس کرده تا از پرداخت آن جلوگیری کنند.

ترامپ ماه گذشته در کنگره آمریکا گفت: تعرفه‌ها درباره حفاظت از روح کشور ما هستند. تعرفه‌ها درباره ثروتمند کردن آمریکا و دوباره بزرگ ساختن آمریکا هستند.

ترامپ و مقامات دولتش بارها ادعا کرده‌اند که تعرفه‌ها بر کالاهای وارداتی منجر به کاهش قیمت‌ها برای آمریکایی‌ها خواهد شد. وقتی خبرنگاری از سخنگوی مطبوعاتی کاخ سفید در مورد طرح تعرفه‌ای ترامپ پرسید، او به اشتباه ادعا کرد که تعرفه‌ها کاهش مالیاتی برای مردم آمریکا هستند.

چه کشورها و محصولاتی تحت تاثیر قرار خواهند گرفت؟

تقریبا تمامی کشورها. تعرفه‌های ترامپ بر تمامی کالاهای وارداتی از بیش از ۱۰۰ شریک تجاری از جمله اتحادیه اروپا، انگلیس، چین و هند اعمال خواهد شد.

آمریکا بزرگترین وارد کننده جهان است و آمریکایی‌ها سالانه بیش از سه تریلیون دلار کالا و خدمات وارد می‌کنند.

تعرفه‌های گسترده علیه بزرگترین شرکای تجاری آمریکا انتظار می‌رود که هزینه‌های نفت و گاز، شکر، میوه‌ها و سبزیجات تازه، پوشاک، مواد ساختمانی و خودروها و قطعات خودرو را به میزان قابل توجهی افزایش دهد.

آیا اعمال این تعرفه‌ها موجب رکود خواهد شد؟

ممکن است.

بازارهای نگران‌ کننده پیش از اعلام ترامپ فراز و نشیب‌هایی داشته‌اند و تحلیلگران وال استریت از خطر رکود احتمالی سخن می‌گویند. افزایش هزینه‌های مصرف‌ کننده می‌تواند باعث کاهش فعالیت‌های تجاری شود، چون آمریکایی‌ها پس‌اندازهای خود را برای مواجهه با یک رکود احتمالی افزایش می‌دهند.

تعرفه‌ها از هر دو طرف جنگ تجاری از جمله آن‌هایی که ترامپ اعمال کرده و اقدامات تلافی‌ جویانه‌ای که از سوی شرکای تجاری کشور صورت گرفته، اعتماد مصرف‌ کنندگان را متزلزل کرده است. شرکت‌های وال استریت تخمین‌های خود را از رشد تولید ناخالص داخلی کاهش داده‌اند و ابزار مورد علاقه فدرال رزرو برای پیش‌بینی رکود نشانه‌های منفی را نشان می‌دهد.

واکنش‌های بین‌ المللی

این اعلام تعرفه که از قبل هم پیش‌ بینی می‌شد، موجی از واکنش‌های جهانی را به دنبال داشت.

آنتونی آلبانیزی، نخست‌وزیر استرالیا در نشست خبری این اقدام را غیرقابل توجیه خواند: «اقدامی یک‌ جانبه که دولت ترامپ امروز علیه تمام کشورها انجام داد، تعجب‌ برانگیز نیست. اما اجازه دهید صریح بگویم: این تعرفه‌ها کاملا غیرضروری هستند.»

ایرلند هم از طریق میهال مارتین، نخست‌ وزیر این کشور به این اقدام واکنش نشان داد: «من معتقدم که تعرفه‌ها به نفع هیچکس نیستند. برای اقتصاد جهانی مضرند. به مردم و کسب‌وکارها آسیب می‌زنند.»

حتی کانادا که از این تعرفه‌های متقابل معاف بود، با این سیاست مخالفت کرد. مارک کارنی، نخست‌ وزیر کانادا در شبکه‌های اجتماعی نوشت: «دولت من با تعرفه‌های آمریکا مبارزه خواهد کرد، از کارگران و صنایع کانادایی محافظت خواهد کرد و قوی‌ترین اقتصاد گروه هفت را خواهد ساخت.»

پیامدهای اقتصادی

کارشناسان هشدار داده‌اند که این تعرفه‌ها، که نوعی مالیات بر واردات محسوب می‌شوند، در نهایت هزینه‌ها را بر دوش مصرف ‌کنندگان خواهند گذاشت.

برخی تحلیلگران معتقدند که بازارها قبلا هزینه این تعرفه‌ها را در نظر گرفته بودند. اما برخی دیگر هشدار داده‌اند که ممکن است اوضاع بدتر شود، تورم افزایش یابد و حتی رکود اقتصادی در آینده ایجاد شود.

کارا رینولدز، اقتصاددان دانشگاه آمریکایی گفت: اگر هم مشاغل و هم مصرف‌ کنندگان شروع به نگرانی و کاهش هزینه‌های خود کنند، این همان چیزی است که می‌تواند آمریکا را به سمت رکود سوق دهد.

کاترین آن ادواردز، اقتصاددان کارگری می‌گوید که یک رکود بالقوه تحت دولت ترامپ خود ساخته خواهد بود.

با این حال، ترامپ و حامیانش نگرانی‌های مربوط به رکود اقتصادی را رد کرده‌اند. او در سخنرانی خود پیامی برای مقامات جهان فرستاد: «به تمام روسای جمهور، نخست‌ وزیران، پادشاهان، ملکه‌ها، سفرا و دیگر افرادی که به زودی تماس خواهند گرفت تا برای معافیت از این تعرفه‌ها التماس کنند، می‌گویم: تعرفه‌های خود را حذف کنید. موانع تجاری خود را بردارید. ارزهای خود را دستکاری نکنید.» ترامپ در پایان تاکید کرد که این سیاست، لطفی از سوی آمریکا محسوب می‌شود: «ما بسیار مهربان هستیم. ما انسان‌های مهربانی هستیم. اما شما چندان مهربان نبودید وقتی که ما را غارت کردید.»

هنوز مشخص نیست که موانع تجاری جدید چگونه بر اقتصاد و هزینه‌های کالاهای روزمره تاثیر خواهد گذاشت، چون آمریکایی‌ها با بازاری نگران‌کننده و بحران قریب ‌الوقوعی در زمینه توانایی خرید دست و پنجه نرم می‌کنند. منتقدان دولت آمریکا و اکثر اقتصاددانان بارها هشدار داده‌اند که تعرفه‌های گسترده به معنای مالیات بر آمریکایی‌ها است، چون انتظار می‌رود واردکنندگان و خرده ‌فروشان، قیمت‌ها را برای جبران عوارض افزایش دهند.

دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا با بیان اینکه از امشب تعرفه های ۲۵ درصدی بر خودروهای وارداتی اعمال خواهد شد، در دفاع از جنگ تعرفه ای خود با بیان این ادعا که « امروز یکی از مهمترین روزها در تاریخ آمریکا است زیرا نشانگر اعلام استقلال اقتصادی ما است» خطاب به همه کشورهای جهان گفت که باید برای دسترسی به بازار آمریکا هزینه بپردازید.

نتیجه‌گیری تعرفه‌های ترامپ

اعلام تعرفه‌های گسترده توسط ترامپ نه‌تنها بر صنعت داروسازی، بلکه بر کل اقتصاد اروپا تأثیرگذار خواهد بود. در کوتاه‌مدت، شاهد فرار سرمایه به سمت دارایی‌های امن هستیم، اما در بلندمدت، این سیاست‌ها می‌تواند رشد اقتصادی اروپا را تحت‌الشعاع قرار دهد. سرمایه‌گذاران باید با تحلیل دقیق اخبار سیاسی و اقتصادی، استراتژی‌های خود را تنظیم کنند.

✍️ نویسنده: تیم تحلیل اقتصادی
📅 تاریخ به‌روزرسانی: آوریل ۲۰۲۵ تعرفه‌های ترامپ

این تحلیل با هدف ارائه دید جامع از تأثیر تعرفه‌های تجاری بر بازارهای اروپایی تهیه شده و می‌تواند به سرمایه‌گذاران و فعالان اقتصادی در تصمیم‌گیری‌های آتی کمک کند.